TYP: a1

Sylwetki piratów - William Dampier

wtorek, 22 lutego 2011
Weronika Morys
DampierWilliam Dampier żył w latach 1651-1715. Był brytyjskim żeglarzem, odkrywcą, przyrodnikiem i korsarzem. Zasłynął jako pierwszy Anglik, który zbadał i wyrysował na mapie część Nowej Holandii (obecnie Australia) i Nowej Gwinei oraz jako pierwszy człowiek, który opłynął świat trzy razy.

Dampier został marynarzem już w wieku 17 lat. Pierwsza wyprawa handlowa w której uczestniczył przywiodła go do Nowej Fundlandii, druga na Jawę. W 1673 roku William wstąpił do Królewskiej Marynarki Wojennej. W III wojnie angielsko-holenderskiej walczył w bitwie morskiej pod Schooneveld. Jego służbę przerwała wkrótce choroba i Dampier wrócił do Anglii na kilka miesięcy odpoczynku. Przez parę kolejnych lat próbował swoich sił w różnych zawodach, m.in. jako plantator na Jamajce.

W 1679 roku przystał do bukanierów napadających na statki hiszpańskie u wybrzeży Pacyfiku, a kilka lat później do korsarskiej flotylli kapitana Swana atakującej statki i okręty hiszpańskie u zachodnich wybrzeży Afryki, wschodnich brzegów Ameryki Południowej i na Karaibach. Następnie flotylla pożeglowała wokół Przylądka Horn na Pacyfiku i przemierzyła ocean docierając do Filipin oraz Wysp Korzennych. Wraz z piracką załogą Dampier odwiedził północno-zachodnie wybrzeża Australii, w tamtych czasach nieznane Europejczykom. William robił notatki na temat tamtejszej flory i fauny oraz tubylców. W 1688 roku wraz z dwoma towarzyszami został wysadzony na jednej z wysp archipelagu Nikobarów. Udało im się zbudować małą łódkę i po wielu przygodach dotrzeć w 1691 do Anglii. Tym samym Dampier zamknął swoją pierwszą pętlę dookoła świata.

Publikacja pamiętników z tej wyprawy o tytule "Nowa podróż dookoła świata" przyniosła mu wielką sławę i wzbudziła zainteresowanie Admiralicji. Dampier otrzymał stopień oficerski i dowództwo nad rządową ekspedycją, której zadaniem było zbadanie wschodnich wybrzeży Australii. Ekspedycja wyruszyła w rejs na fregacie “Roebuck”. Pierwotnym zamierzeniem Dampiera było dotarcie do Australii, mijając po drodze Przylądek Horn. Ekspedycja wyruszyła jednak dopiero pod koniec stycznia - o wiele za późno, żeby zdążyć przed sezonem sztormów. Dampier był zmuszony do skierowania się na wschód, w stronę Przylądka Dobrej Nadziei.

Po dotarciu do Australii Dampier opisywał i kreślił mapy nowo poznanych ziem. Między innymi naniósł na mapy łańcuch wysp, który znamy dziś jako Archipelag Dampiera oraz półwysep nazwany później Ziemią Dampiera. W dalszej podróży odkrył Cieśninę Dampiera pomiędzy Nową Gwineą a Nową Brytanią. Po drodze zatrzymywał się do zbierania okazów; z jednego przystanku przywiózł zbiór gigantycznych małży. Po pewnym czasie statek zaczął przeciekać, więc Dampier został zmuszony do rezygnacji z planu zbadania wschodniego wybrzeża Nowej Holandii. Ekspedycja wyruszyła w rejs powrotny do Anglii, “Roebuck” jednak przeciekał coraz bardziej, aż wreszcie zatonął u wybrzeży wyspy Wniebowstąpienia. Po pięciu tygodniach Dampiera i jego ludzi uratował brytyjski statek płynący z Indii.

Podróż Dampiera

Mimo, że wiele dokumentów zostało utraconych wraz z zatonięciem “Roebuck”, Dampier był w stanie uratować wiele map linii brzegowej oraz notatki na temat wiatrów i prądów występujących na morzach wokół Australii i Nowej Gwinei. Relacja z tej podróży pt. "Podróż do Nowej Holandii" została opublikowana w dwóch tomach w latach 1703 i 1709.

Dampier odbył jeszcze dwie okołoziemskie podróże morskie. Pierwsza była wyprawą piracką wzdłuż wybrzeży Chile. W trakcie rejsu, gdy flotylla znajdowała się w brzegów wysp Juan Fernandez, doszło do sprzeczki pomiędzy Dampierem a Aleksandrem Selkirkiem, który w rezultacie został wysadzony na brzeg i pozostawiony samemu sobie. Druga podróż również wiodła wzdłuż wybrzeży Ameryki Południowej. Statek zatrzymał się w archipelagu Juan Fernandez i w ten sposób Selkirk został uratowany. Na podstawie jego losów Daniel Defoe napisał “Robinsona Crusoe”.

Badania Dampiera miały duży wpływ na rozwój kontynentu australijskiego. Ponieważ opisał nowy ląd jako nieprzyjazny, osadnictwo brytyjskie na tym obszarze zostało znacznie opóźnione.
TYP: a3
0 0
Komentarze
TYP: a2

Kalendarium: 7 December

Na jachcie "Geneve" zakończył rejs Michel Mermod; trasa prowadziła z Callao przez Filipiny, Cieśninę Malakka, Ocean Indyjski, wokół Przylądka Dobrej Nadziei do Hyeres.
środa, 7 grudnia 1966
W Londynie zmarł William Bligh, kapitan żaglowca "Bounty" słynnego z rebelii załogi zakończonej wysadzeniem kapitana i jego zwolenników do szalupy.
niedziela, 7 grudnia 1817