Pianka odporna na ugryzienia rekinów

Wbrew temu, co wtłacza nam do głowy popkultura, życiowym celem rekina (nawet ludojada) nie jest zjadanie ludzi. Każdemu zdarzają się jednak pomyłki, rekinom również. Żeby im zapobiec, opracowano specjalne materiały chroniące przed rekinimi zębami. 

Te straszne rekiny

Z danych WHO wynika, że to wcale nie rekiny i ich zęby są największym zagrożeniem dla ludzi – za 76 do 94% urazów spowodowanych ugryzieniami zwierząt odpowiadają psy (rozbieżność wynika z tego, co nazwiemy raną – czy jest to krwawiące zadrapanie grożące „tylko” wścieklizną, czy poważne pogryzienie, po którym powinno się trafić do szpitala).

Żeby nie być posądzonym o brak sympatii do psów, przyjrzyjmy się też kotom: w 2024 roku w samym tylko indyjskim stanie Kerala 502 402 osoby zgłosiły się na szczepienie poekspozycyjne przeciwko wściekliźnie, bo zostali ugryzieni przez kota.

Dla porównania, w ubiegłym roku na całym świecie odnotowano… 47 ataków rekinów na człowieka. 4 z nich zakończyły się śmiercią. Można więc powiedzieć, że problem ugryzień przez rekiny nie jest „być albo nie być” dla ludzkości – ale jeśli tych czterech ludzi dałoby się uratować, to z pewnością warto. Teraz jest na to sposób.

Co wymyślili uczeni z Australii?

Ci, którzy oglądali „Szczęki”, pamiętają zapewne, że film ukazuje zasadniczy konflikt pomiędzy ostrożnością wobec potęgi natury a chęcią zarabiania pieniędzy na turystyce. Akurat ten aspekt nie jest fikcją – a możliwość bycia ukąszonym przez rekina (nawet jeśli szansa na to jest stosunkowo mała) sprawia, że turyści wybierają na wakacje kierunki, w których nie trafią do menu wielkiej ryby.

Między innymi dlatego kwestia wymyślenia zabezpieczeń przeciwdziałających ugryzieniom przez rekiny ma tak duże znaczenie akurat w Australii, gdzie turystyka stanowi potężną gałąź gospodarki. Naukowcy z Southern Shark Ecology Group z Uniwersytetu Flinders, a ich badania finansował Departament Przemysłu Podstawowego i Rozwoju Regionalnego Nowej Południowej Walii.

Naukowcy przetestowali cztery nowoczesne materiały (Aqua Armour, ActionTX-S, Brewster oraz wiele mówiące: Shark Stop) oraz standardowy neopren, z którego wykonuje się pianki dla amatorów sportów wodnych. Celem było sprawdzenie, czy nowe rozwiązania będą lepiej chroniły przed zębami żarłacza białego i tygrysiego.

Jak to sprawdzić?

W zasadzie jest tylko jeden sposób – sprowokować rekina do ugryzienia. Chodzi bowiem nie tylko o fakt znalezienia materiału odpornego na przecięcie przez rekinie zęby, ale o technikę, jaką te zwierzęta stosują, by zabić i rozczłonkować ofiarę. A technika polega na wbiciu zębów i szarpaniu.

Uczeni odbyli łącznie 19 rejsów w okolice wyspy Norfolk, gdzie żyją rekiny. Zwierzęta wabiono smakowitym aromatem rybich wnętrzności, a następnie prowokowano do gryzienia deski oblanej żelem imitującym ludzkie mięso i ubranej w nowoczesną piankę. Łącznie odnotowano 152 ugryzienia – i ani jedno z nich nie było „krytyczne”, co znaczy, że testowane materiały skutecznie ochroniły przed utratą tkanek lub kończyn.