TYP: a1

Dlaczego ssaki morskie wyskakują z wody?

poniedziałek, 4 marca 2024
Hanka Ciężadło

Delfiny, orki (czyli w sumie też delfiny), humbaki… Wszystkie te zwierzęta mają w zwyczaju wyskakiwać ponad powierzchnię wody, dzięki czemu my możemy cieszyć się ich epickimi zdjęciami, a one… no właśnie – co z tego mają? Po co to robią? 

Między nami ssakami

Najpierw były ryby, potem życie wypełzło na ląd, rozejrzało się i stwierdziło, że to chyba zły pomysł – i tak z grubsza powstały ssaki morskie. Wtórne przystosowanie do funkcjonowania w wodzie wymagało oczywiście wprowadzenia pewnych modyfikacji, jak choćby umiejętności wstrzymywania oddechu, ale mimo wszystko opłaciło się; najbardziej chyba orkom, które uznaje się za gatunek prawdziwie szczytowy. Dlaczego jednak morskie ssaki wyskakują z wody? Przecież, aby nabrać tchu, nie trzeba się w całości wynurzać, a wykonanie takiego skoku z pewnością wymaga jakichś nakładów energii.

Próbując znaleźć odpowiedź na pytanie o celowość wyskoków z wody, warto najpierw przyjrzeć się technikom, jakie stosują poszczególne gatunki ssaków morskich. O ile w przypadku delfinów są to skoki wielokrotne i wykonywane w jednej płaszczyźnie, o tyle u humbaków są one pojedyncze i wiążą się z wykonaniem w powietrzu półobrotu. Można zatem wysnuć wniosek, że delfiny skaczą w nieco innym celu, niż ich przerośnięci kuzyni.

Po co wieloryb skacze?

Zacznijmy od humbaka – jeśli poprosimy wyszukiwarkę o znalezienie jego zdjęcia, prawdopodobnie zaprezentuje nam obraz tego zwierzaka w trakcie wyskoku, z szeroko rozstawionymi płetwami piersiowymi. Taka pozycja ułatwia obrócenie się w powietrzu, co z kolei gwarantuje epicki plusk.

I - jak twierdzą uczeni - to właśnie on może być najważniejszym powodem, dla którego wieloryb zadaje sobie trud wykonania całej ewolucji. Wpadające do wody ciało o wadze 30 ton z wywołuje dźwięk słyszalny z daleka, a przy tym może stanowić doskonałe narzędzie do ogłuszania ofiar i zapędzania ich w pułapkę wykonaną z bąbelków oraz spienionej wody. Czy tak jest w istocie, trudno powiedzieć. Alternatywna teoria głosi z kolei, że takie uderzenie w wodę ma pomóc w pozbyciu się pasożytów – zauważmy, że humbak nie bardzo możliwość się podrapać, więc być może coś jest na rzeczy.

Delfinie skoki

Po co delfiny wyskakują z wody? Mowa oczywiście o tych żyjących na wolności - bo te w parkach wodnych mają dość jasny cel: dostać oklaski i smaczną rybkę. W przypadku skoków dzikich delfinów znów mamy kilka teorii – i prawdopodobnie wszystkie są prawdziwe.

Powód 1 – oddychanie

Jak już ustaliliśmy, nabranie tchu nie wymaga wystawienia całego ciała z wody – zwłaszcza gdy ma się nos na czubku głowy. Kiedy jednak zwierzak pędzi naprawdę szybko, wyskok z wody pozwala mu szybciej i efektywniej napełnić płuca – i to bez konieczności zatrzymywania się.

Powód 2 – mniejsze spalanie

Mimo iż delfiny mają opływowy kształt ciała, woda zawsze stawia im pewien opór – a powietrze nie (no dobrze, też stawia, ale zauważalnie mniejszy). Wyskakując ponad powierzchnię, oszczędzają więc energię, jaką musiałyby wydatkować na pokonanie tarcia w znacznie gęstszym ośrodku. Oczywiście sam wyskok też wymaga trochę fatygi – jednak przy odpowiedniej prędkości bilans okazuje się korzystny.

Powód 3 – komunikacja

Delfiny, jako zwierzęta społeczne, przywiązują ogromną wagę do budowania relacji – a wyskok mają wzmacniać te więzi i przekazywać konkretne informacje. Trudno też zaprzeczyć, że kiedy dany osobnik skacze, staje się bardziej widoczny dla innych, a przy tym sam również lepiej widzi, spoglądając z góry na pozostałych członków stada.

I na koniec…

Nie wspomnieliśmy dotąd  o orkach – a to dlatego, że powody ich wyskoków plasują się gdzieś pomiędzy tymi typowymi dla humbaków i tymi delfinimi. Wszystkie ssaki morskie mają jednak jeszcze jedną wspólną cechę: inteligencję. A jako inteligentne stworzenia, czasem robią coś po prostu… dla zabawy. Wspólne skakanie, podobnie jak wspólny taniec na lądzie, może być świetną rozrywką, a także sposobem na nawiązanie relacji towarzyskich, zaprezentowanie swojej siły, witalności, uroku… 

 

Tagi: delfin, orka, wieloryb, skok, nauka, ciekawostki
TYP: a3
0 0
Komentarze
TYP: a2

Kalendarium: 27 kwietnia

Na "Down Star" zakończył rejs dookoła świata George Fairle.
wtorek, 27 kwietnia 1965
Odbył się w Warszawie Zjazd Delegatów YKP; zjazdowi przewodniczył Ludwik Szwykowski, jeden z założycieli YKP. Na zjeździe wybrano nowy zarząd z prezesem Bronisławem Barylskim na czele.
niedziela, 27 kwietnia 1947
W Warszawie umiera Antoni Dobrowolski (urodzony w 1872 r.) profesor, geograf, uczestnik wyprawy arktycznej na belgijskim żaglowcu "Belgica", przyczynił się do powstania pierwszej polskiej stacji artycznej na Wyspie Niedźwiedziej.
wtorek, 27 kwietnia 1954
Urodził się Samuel Morse, twórca alfabetu Morse'a.
środa, 27 kwietnia 1791
Na Filipinach w walce z tubylcami ginie Ferdynand Magellan.
sobota, 27 kwietnia 1521